Edebiyatla İlğili Sınavda Kesin Çıkan Terimler


SINAV KAZANDIRAN ALTIN 
EDEBİYAT BİLGİLERİ
Sevgili öğrenciler, aşağıda gerek deneme 
sınavlarında gerek yazılılarda gerekse 
merkezi sınavlarda en çok karşımıza çıkan 
bilgileri derledim. Aşağıda tek bir tane bile 
gereksiz, ayrıntı diyebileceğimiz bilgi 
bulunmamaktadır. Normal ders kitaplarına 
çalıştıktan sonra bu altın bilgileri sınav 
öncesinde dikkatle okumanızı tavsiye 
ediyorum.
Yusuf Kenan  DURMUsOgLU 

1. Mensur şiirin ilk örneklerini Servet-i Fünun 
döneminin en önemli sanatçılarından Halit Ziyah 
Uşaklıgil “Mensur Şiirler” adlı eserinde 
vermiştir. 
2. Türk edebiyatında mensur şiir türündeki bazı 
eserler şunlardır:
- Halit Ziya Uşaklıgil = Mezardan Sesler.
- Mehmet Rauf = Siyah İnciler 
- Yakup Kadri = Erenlerin Bağından, Okun 
Ucundan
- Ruşen Eşref Ünaydın = Damla Damla 
- Sabahattin Kudret Aksal = Mavi
3. Şiirden bağımsız olan, tek başına bir anlam 
taşıyan dizelere “azade mısra (mısra-ı azade)
denir.
4. Şiirin tek başına dilden dile dolaşan, 
hafızalarda yer eden en güzel dizesine “mısra-ı 
berceste” denir.
5. Edebiyatımızda aruz ölçüsü ilk kez Kutadgu 
Bilig adlı eserde kullanılmıştır.
6. Kısa bir heceyi, ölçü gereği uzun okumaya 
imale denir. İmale, bir aruz kusurudur.
7. Zihaf, uzun bir heceyi, ölçü gereği 
kısaltmaktır. Zihaf, bir aruz kusurudur.
8. Vasl (Ulama) , Ünsüzle biten bir sözcüğün 
son ünsüzünü, ondan sonra gelen ve ünlüyle 
başlayan sözcüğün ilk hecesine bağlamaktır.
9. Takti (Kesme), Aruz ölçüsünde duraklardaki 
kesmedir. Aruz ölçüsünde duraklar sözcükleri 
bölebilir. 
10. Med, bir uzun heceyi, bir uzun bir kısa hece 
yapmaktır.
11. Serbest (Ölçüsüz) şiirin ilk örneklerini Abdülhak 
Hamit Tarhan, 1913 yılında “Validem” adlı eserinde 
vermiştir.
12. Lirik Şiir, Duygusal yönü ağır basan şirlerdir. Bu 
şiirlerde coşkulu bir anlatım vardır. 
13. Epik Şiir, Savaş, kahramanlık gibi konuları 
işleyen şiirlerdir.
14.Pastoral Şiir, Doğa güzelliklerini, köy ve çoban 
yaşamını işleyen şiirlerdir.
15. Birkaç çobanın karşılıklı konuşmaları yoluyla 
oluşturulan pastoral şiirlere “eglog” denir.
16. Bir çobanın ya da ozanın ağzından kır yaşamının 
güzelliğini, çekiciliğini anlatan pastoral şiirlere “idil”
denir. 
17. Didaktik Şiir, düşüncenin ağır bastığı, bilgi 
vermeyi amaçlayan öğretici şiirleridir. 
18. Satirik Şiir, Toplum yaşamındaki yanlışlıkları, 
düzensizlikleri, eksikleri, kişilerin yanlışlarını alaylı
bir dille anlatan şiirlere ‘Satirik Şiir’ denir. 
19. Satirik şiirler, Divan edebiyatında “hicviye” , 
Halk edebiyatında “taşlama” adıyla anılır.
20. Dramatik Şiir, manzum tiyatro yapıtlarındaki 
şiirlerdir. Hayatın acıklı, komik, korkunç yönlerini 
konu edinir. 
21. Koşuklar, Aşık edebiyatındaki koşmaların
karşılığıdır. Bu nedenle koşmayla koşuk arasında 
çeşitli bakımlardan benzerlikler vardır.
22. Bilinen en eski sagu, Alp Er Tunga Sagusu’dur.
23. Sagunun Halk edebiyatındaki karşılığı ağıt, Divan 
edebiyatındaki benzeri (karşılığı) mersiyedir.
24. Sav, günümüzdeki atasözünün karşılığıdır.
25. Mani, genellikle tek dörtlükten oluşur. 7’li hece 
ölçüsüyle oluşturulur. Konuya giriş için söylenen ilk 
iki dizeye “doldurma dize” denir. Asıl düşünce, ileti 
ise son iki dizede bulunur. 
Load disqus comments

0 Yorumlarınız